Jef Mottar, gedelegeerd bestuurder van de Belgische Federatie

Jef Mottar is sinds 2017 gedelegeerd bestuurder van de Federatie. Die rol werd hem amper een jaar na zijn start als vrijwilliger op de bevoorradingsafdeling aangeboden, en hij heeft ze met veel overtuiging aanvaard. We spraken hem over zijn passie voor het project van de Voedselbanken, en blikken vooruit op wat komt.   

Dat bij het aftreden van de voormalige gedelegeerd bestuurder Alfons De Vadder hem de functie werd aangeboden, was niet helemaal onlogisch. Als ingenieur met een doctoraat in de toegepaste biowetenschappen, heeft hij een professionele carrière achter de rug in de voedingssector, met een uitgebreide productkennis en managementervaring. Jef Mottar: “Waarom zei ik ja? Ik wilde een zinvolle bezigheid waarbij mijn opgedane kennis en ervaring echt van nut konden zijn. Daarnaast stel ik het sociale contact enorm op prijs.”

Bewaker van het overzicht

“Als gedelegeerd bestuurder ben je de coördinator van het geheel. Je staat in contact met het bestuur en alle afdelingen van de federatie, met de pers, de Europese Voedselbanken en de overheid. Als je het aan mijn vrouw zou vragen, dan is het een fulltime job, maar ik hou het eerder op 80% (lacht). Het startte als halftime, maar er kwam een stukje extra tijd bij. Dat komt omdat onze activiteiten helaas de voorbije jaren fel gegroeid zijn. Mijn ideale doelstelling is natuurlijk om onze werking overbodig te maken. Maar daarover hebben de crisissen van de voorbije jaren helemaal anders beslist.”

Een organisatie met impact

Over het nut van de Belgische Voedselbanken moet je Jef allerminst overtuigen. “De Federatie liet via een wetenschappelijke methode berekenen wat de maatschappelijke impact is van de activiteiten van de voedselbanken in ons land. De resultaten zijn echt ontluisterend. 

Wat wij doen beperkt zich niet enkel tot de armoedeproblematiek. Wij hebben een sociale, economische en ecologische impact. Sociaaleconomisch, door de duizenden vrijwilligers die gratis aan de slag gaan en samen een zinvol en zingevend netwerk vormen. Economisch, door te beroepen op derden zoals logistieke leveranciers en door te werken met sociaal tewerkgestelden. En ecologisch, omdat we voedselverlies tegengaan en voedseloverschotten valoriseren, met bijgevolg minder afval en minder CO2-uitstoot. Daarbij komt dat de mensen die geen hongerlijden minder snel ziek worden en meer welzijn ervaren, wat de maatschappij weer medische kosten uitspaart. Bovendien geraken ze minder in isolatie door het contact met onze verenigingen. Als je al die zaken optelt, kom je aan een meerwaarde van 338 miljoen euro per jaar. Dat zou de kost zijn voor de maatschappij als de voedselbanken niet zouden bestaan. Eén euro investeren in de voedselbanken brengt de maatschappij daarom omgerekend acht euro op.”

Onzekere toekomst

Jef hoopt dat de economische toestand verbetert, maar ziet daarin geen garantie voor een afname van het aantal behoeftigen. “Zo was er ook in 2018 en 2019 een aangroei, zonder direct aantoonbare reden. Natuurlijk is het armoedeprobleem nu door de opeenvolging van crises wel erg versneld. Het aantal behoeftigen neemt hand over hand toe, en de kloof tussen arm en rijk wordt groter. De middenklasse wordt zelf afhankelijk van de vermarkting van de voedseloverschotten, omdat ze meer geldtekort ervaart op het einde van de maand. 

Meer donaties en schenkingen zijn daarom cruciaal. Meer fiscale incentives voor voedseldonaties, zoals bijvoorbeeld in Frankrijk en Portugal, zouden hierbij kunnen helpen. Daarnaast zijn de budgetten voor voedselaankopen die we ontvangen niet structureel gegarandeerd. Zo zal in 2024 het federale budget voor Europese producten voor de voedselbanken sterk afnemen, en dat baart grote zorgen. Het gaat over zo’n 3000 ton minder voeding; dat is meer dan 10% van de totale hoeveelheid voedsel die wij momenteel verdelen. Dus, zelfs als het aantal mensen dat een beroep doet op de voedselhulp niet verder zou stijgen of zelfs licht zou dalen, dan zal er nog steeds minder voedsel per persoon ter beschikking zijn. Hopelijk neemt de overheid hierin zijn verantwoordelijkheid op.”